Het positieve effect van minder oordelen

Inleiding

Iedereen heeft ze weleens: oordelen. Je kan oordelen hebben over personen, situaties of andere externe dingen. Ook kan je innerlijke oordelen hebben, zoals oordelen over of je bepaalde dingen goed of fout doet. Het is normaal om in een bepaalde mate oordelen te hebben en ze hebben ook wel degelijk een functie. Maar wist je dat de meeste oordelen je geluk behoorlijk in de weg kunnen zitten? Als je teveel waarde aan je eigen oordelen hecht, dan kan je ook een hoop missen. Ik heb het zelf meerdere malen ervaren. Zo had ik 10 jaar geleden het oordeel dat mediteren niks voor mij was, want ik vond het saai en zweverig.  Ik heb in het verleden diverse meditatiepogingen gedaan. Een bevriende yoga- en meditatieleraar nodigde mij eens uit om samen met een vriendin een meditatieles bij hem te komen volgen. Ik ging er al heen met het oordeel dat het niks voor mij was en verwachtte er daarom ook niet veel van. Daar zat ik dan in de meditatiehouding. De bevriende meditatieleraar zei: “Focus je alleen op je ademhaling en zie gedachten maar voorbij komen”. De meditatie duurde 10 minuten, maar ik had me nog nooit zo verveeld. Na afloop wist ik het dan ook zeker: mediteren was niks voor mij. Ik had er geen geduld voor en wist zeker dat het alleen voor geitenwollen sokken types was. Mijn oordeel klopte en ik besloot er verder niks meer mee te doen.

Beginnen aan een nieuwe ervaring

Toen ik jaren later in een moeilijke periode terecht kwam werd ik gewezen op een mindfulnesstraining. Ik dacht direct weer  aan de eerdere ervaring die ik had gehad bij mijn bevriende meditatieleraar, maar ben toch gegaan. Een innerlijke nieuwsgierigheid bracht me naar deze training. Tijdens de mindfulnesstraining leer je o.a. zonder oordelen te kijken naar wat er is. Ik volgde elke dag de meditatieoefeningen op. Dit ging niet altijd over rozen en soms sloeg ik weleens een dag over. Maar toch bleef ik doorzetten en heb ik de 8 weken durende training afgemaakt. Na drie weken merkte ik direct al de positieve effecten: ik kreeg steeds meer rust en het belangrijkste: ik kon toen eindelijk het verlies van mijn zoon verwerken. Ik kon naar mijn emoties kijken zonder te oordelen. Ik leerde o.a. dat je door oordelen beperkt kan worden in je eigen geluk. Oordelen heb je door verschillende omstandigheden ooit een keer zelf gevormd, maar je kan nooit zeker stellen dat ze op waarheid berusten. Door naar eigen oordelen te handelen kan je een hoop missen. Ik ben nu erg dankbaar dat ik mijn oordelen over meditatie heb losgelaten en een wonder is gebeurd: ik doe het nu dagelijks en ik heb er zelfs mijn werk van gemaakt.

Hoe herken je oordelen?

Je herkent ze vast ook bij jezelf en ieder kent wel personen in zijn of haar omgeving die leven vanuit eigen oordelen. Er zijn zelfs mensen die het ook de moeite vinden om oordelen altijd te blijven benoemen in een gezelschap. Weet dan dat deze oordelen altijd meer iets zeggen over die persoon die oordeelt, dan over de dingen, situaties of personen waar het over gaat. Met deze oordelen van anderen hoef je dus helemaal niks te doen. Sterker nog, het heeft niks met jou te maken. Alleen als je zelf opmerkt dat je beperkt wordt door innerlijke oordelen dan zijn er oefeningen die je kan toepassen in de praktijk. Een van deze oefeningen gaat als volgt:

Oefening: Omgaan met innerlijke oordelen:

Stap 1: Ga eens rustig zitten of liggen op een plek waar je niet gestoord kan worden. Voel maar even hoe je houding is en als je comfortabel zit of ligt kan je aandacht geven aan je ademhaling. Volg maar een hele inademing en een hele uitademing. Het maakt niet uit hoe je ademt, je hoeft haar alleen maar te volgen met je aandacht; 

Stap 2: Na verloop van tijd kunnen er allerlei gedachten voorbij komen. Gedachten over het verleden, over de toekomst of gedachten over de oefeningen. Het maakt niet uit welke gedachten er voorbij komen, je hoeft ze alleen op te merken. Je ziet ze komen en weer gaan, je doet er verder niks mee. Je hoeft je niet over de inhoud te gaan bekommeren, alleen maar aanschouwen dat ze voorbij komen. Als je hebt opgemerkt dat je je gedachten bent geworden, dan kan je altijd weer terug naar de ademhaling als anker; 

Stap 3: Het kan zijn dat je tijdens de oefening innerlijke oordelen opmerkt. Oordelen over de oefening, oordelen over jezelf, over situaties waarin je terecht bent gekomen, oordelen over bepaalde mensen met wie je omgaat… Als je merkt dat je bent gaan oordelen, kan je dit ook gewoon opmerken. Je hoeft met deze oordelen niks te doen. Net zoals vaste gedachtepatronen zijn oordelen ook gaandeweg in jouw leven waarheid voor je geworden. Tijdens de oefening hoef je niks met oordelen te doen. Je kan ze gewoon opmerken. Misschien merk je dat je toch bent gaan doordenken over oordelen, dan kan je weer terug naar de ademhaling. Elke keer als je bent afgeleid door een gedachte of een oordeel dan merk je dit op en focus je je weer op de adem. Zo blijf je ongeveer 10 minuten oefenen. 

Niet-oordelen zorgt voor meer vrijheid en geluk

De voorgaande oefening kan je net zo vaak doen als je wilt. Je zal gaan merken dat je in het dagelijkse leven je innerlijke oordelen ook gaat herkennen, maar dat je er verder niks mee hoeft te doen. Ook kan je in de praktijk andere oefeningen gaan doen. We hebben allemaal weleens een oordeel over een persoon, waardoor we besluiten niet met deze persoon om te gaan. Probeer eens met een persoon die je nog niet goed kent en waarover je negatieve oordelen hebt een gesprek te voeren. Laat je oordelen even voor wat ze zijn en kijk wat er voortkomt uit dit gesprek. Wellicht merk je al snel op dat je oordelen over deze persoon niet op waarheid berusten en krijg je juist een positief gevoel over deze persoon. Als je je niet laat meevoeren door allerlei oordelen ontstaan er nog veel meer positieve effecten: je krijgt onder andere het gevoel dat je veel meer vrijheid krijgt. Je denkt buiten de kaders die je eerder had en daardoor ga je ook andere en nieuwe dingen uitproberen. Of je merkt dat je opeens met heel andere mensen in contact komt, doordat je je oordelen over personen hebt losgelaten. Daarnaast kan je ook veel meer rust gaan ervaren, doordat je zelf beslist wat je met innerlijke oordelen doet. Een belangrijke en waardevolle les uit de mindfulness is: Je bent niet jouw innerlijke oordelen, je hebt alleen innerlijke oordelen. Als je dit steeds meer kan gaan herkennen in jouw leven, dan zal je zien dat je innerlijke oordelen meer los kan laten. Oordelen zullen we altijd blijven hebben, maar als we dit eens minder zouden doen dan wordt het leven een stuk mooier. Niet alleen voor de mensen om je heen, maar ook voor jezelf.

Beaumind verzorgt de training “Mindfulness op het werk” binnen het bedrijfsleven. Klik hier voor een uitgebreide omschrijving van deze training.